Układ słoneczny

Układ Słoneczny to nasz najbliższy układ planetarny składający się ze Słońca i powiązanych z nim grawitacyjnie ciał niebieskich. Ciała te to osiem planet, 173 znanych księżyców planet, pięć planet karłowatych i miliardy (albo więcej) małych ciał Układu Słonecznego, do których między innymi zalicza się planetoidy, komety, meteoroidy itd.

Zbadane przez ludi regiony Układu Słonecznego zawierają, licząc od Słońca: cztery planety skaliste (Merkury, Wenus, Ziemia, Mars), pas planetoid, który składa się z małych skalistych ciał, cztery zewnętrzne gazowe olbrzymy (Jowisz, Saturn, Uran, Neptun) oraz drugi pas składający się z obiektów skalno-lodowych, inaczej zwanym pasem Kuipera. Za pasem Kuipera znajduje się dysk rozproszony, dalej heliopauza, a następnie hipotetyczny obłok Oorta. Pięć obiektów, które zaliczamy do klasy planet karłowatych to: Ceres (największy obiekt w pasie planetoid), Pluton (do 24 sierpnia 2006 roku uznawany za 9. planetę Układu), Haumea, Makemake (drugi co do wielkości obiekt w pasie Kuipera) i Eris (największy znany obiekt w dysku rozproszonym).

Sześć z ośmiu planet i trzy z planet karłowatych posiadają naturalne satelity, zwane księżycami. Wszystkie planety zewnętrzne są otoczone pierścieniami złożonymi z pyłu kosmicznego. Wszystkie planety, nie licząc Ziemi i Urana, noszą imiona bóstw z mitologii rzymskiej.

Przyjmuje się, że formowanie się i ewolucja Układu Słonecznego rozpoczęły się około 4,6 miliarda lat temu, kiedy na skutek grawitacyjnego zapadnięcia się części niestabilnego obłoku molekularnego zaczął się proces formowania Słońca i innych gwiazd. Układ ten wciąż podlega ewolucyjnym i chaotycznym przemianom i nie będzie istniał wiecznie w aktualnej postaci. Za mniej więcej 2–5 miliardów lat możliwe jest zderzenie Galaktyki Andromedy z Drogą Mleczną, a w ciągu około 5 miliardów lat Słońce powiększy wielokrotnie swoją średnicę, stając się czerwonym olbrzymem, co doprowadzi do zniszczenia planet skalistych, wliczając w to Ziemię. Następnie Słońce odrzuci swoje zewnętrzne warstwy jako mgławicę planetarną i przekształci się w białego karła, którego temperatura i jasność będą stopniowo spadać aż do całkowitego wygaśnięcia gwiazdy. Przyjmuje się, że Słońce następnie zmieni się w czarnego karła, jednak na razie zostajemy tylko w sferach gdybania, gdyż Wszechświat jest zbyt młody, aby powstały tego typu obiekty astronomiczne.

Ziemia

Ziemia jest to trzecia, licząc od Słońca, a piąta co do wielkości planeta Układu Słonecznego. Pod względem średnicy, masy i gęstości jest to największa planeta skalista Układu Słonecznego.

Ziemia jest zamieszkana przez miliony gatunków, w tym przez człowieka, jest jedynym znanym miejscem we Wszechświecie, w którym występuje życie. Odwołując się do informacji zebranych metodą datowania izotopowego, planeta uformowała się ok. 4,54 ±0,05 mld lat temu.

W ciągu pierwszego miliarda lat po uformowaniu się Ziemi, wewnątrz jej oceanów pojawiło się życie. Z żyjących na Ziemi organizmów żywych składa się biosfera, która wpływa na jej atmosferę, hydrosferę, litosferę i inne czynniki abiotyczne planety, umożliwiając rozwój i wzrost liczby organizmów aerobowych i anaerobowych oraz powstanie ozonosfery. Rozwój życia na lądzie i w wodzie umożliwiła powłoka ozonowa oraz ziemskie pole magnetyczne, zmniejszając natężenie promieniowania ultrafioletowego, oraz magnetosfera, odbijająca cząstki wiatru słonecznego i promieniowania kosmicznego. Dystans dzielący Słońce od Ziemi, jej właściwości fizyczne oraz jej historia geologiczna są najważniejszymi czynnikami, które pozwoliły organizmom żyć i ewoluować.